Dogovori između stranaka koje su činile vladajuću većinu u opštini Pančevo, posle lokalnih izbora 2004. godine, počeli su sa pretpostavkom da se političari neće uplitati u rad medija. Međutim, vlast je već posle nepuna dva meseca na vrlo osetljivom pitanju, kao što je odnos prema medijima, pokazala svu svoju bahatost i neodgovornost.

Pre četiri godine je tada vladajući DOS u Pančevu povukao predstavnike političkih stranaka iz Upravnog odbora JNIP-a „Pančevac” i prepustio zaposlenima u ovim novinama da sami predlože nestranačke članove ovog tela. Bio je to usmeni, džentlmenski sporazum i jedini mogući način da se „Pančevcu” omogući da napravi otklon od političara. Zauzvrat se ovo preduzeće odreklo i onih minimalnih i simboličnih dotacija koje je do tada dobijalo iz opštinskog budžeta. Javnost koja se sećala događaja iz 1992. godine kada je opštinska vlast socijalista nasilnički otela osnivačka prava „Pančevcu” i 1994. godine ga pretvorila iz društvenog u javno preduzeće, doživela je ovakav potez kao svojevrsno ispravljanje nepravde.

Stranke koje sada čine skupštinsku većinu u Pančevu u velikom delu su bile i deo ondašnjeg DOS-a. Većina njih je bez ustezanja pogazile svoj stav od samo pre dve godine i prilagodila ga dnevnom političkom apetitu. Uigrano su se uhvatile u kolo koje se obmotavalo oko najstarijih novina na Balkanu („Pančevac” postoji od 1869. godine), a one su u 2005. godinu ušle sa Upravnim odborom u koji su delegirani predstavnici političkih stranaka. I pored toga što je već godinama bio finansijski samostalan i sposoban da opstane na tržištu i spadao u lokalnu štampu sa najvećim tiražom u Srbiji, i pored toga što mu i dalje nije trebao ni dinar iz opštinske kase, lokalna vlast je imala neskrivenu želju da ostvari uticaj na „Pančevac”.

Priče o nezavisnom novinarstvu i borbi za slobodu medija bile su ogoljeno sahranjene, a, bar u odnosu prema medijima, pančevačka vlast je vratila demokratiju tri koraka unazad.

Burleska i u Skupštini, i na televiziji

Svoju silnost lokalna pančevačka vlast je nakon konstituisanja pokazala i u slučaju JRDP-a „RTV Pančevo”. Grubo negirajući instituciju konkursa Skupština opštine Pančevo je odbila da izabere kandidata koji je imao jednoglasnu podršku (zatečenog) Upravnog odbora RTV-a Pančeva, ali ne i političku zaleđinu. Nije uspeo ni pripremljeni skeč oko izbora za vršioca dužnosti kandidata koji je bio politički dogovoren (PSS), jer su odbornici pojedinih stranaka „zaboravili” pripremljenu ulogu.

RTV Pančevo je 2005. godinu započelo bez direktora. Dotadašnjem vršiocu dužnosti je istekao mandat, a u ovom elektronskom mediju tada počinje prava rašomonijada. Članovi Upravnog odbora podneli su ostavku, a na njihova mesta su izabrani, naravno, predstavnici političkih stranaka. I treći pokušaj pronalaženja rešenja nije uspeo, jer nije bilo skupštinske većine ni za novi predlog (ovoga puta novinar iz kuće). „Bezdirektorevićevski” period u ovoj elektronskoj kući trajao je nekoliko meseci. Kao solomonsko rešenje, i to pod strogo određenim uslovima koje je sam kandidat postavio, za oročeno vreme je pronađen vršilac dužnosti, koga je posle šest meseci zamenio novi vršilac dužnosti direktora, upravo onaj novinar iz kuće koji u prvom pokušaju nije dobio podršku odbornika lokalne skupštine.

Uporedo sa početkom ove burleske oko izbora čelnog čoveka u RTV Pančevo, krenulo je i paranje dotadašnje vladajuće većine u Skupštini opštine. Pitanje u čijim će se rukama naći medijska kadrovska metla očigledno je bilo od velikog značaja za mnoge stranke u vlasti, i upravo je ono pokrenulo lavinu u kojoj se tadašnja vladajuća koalicija sama urušila. Ponovno uspostavljanje koalicije koja u Skupštini opštine ima prevlast, trajalo je više od devet meseci.

Za razliku od „Pančevca”, RTV Pančevo svoje poslovanje najvećim delom zasniva na dotacijama iz opštinskog budžeta, što je i najveća prepreka ka putu do politički neopterećenog novinarstva.

Mili i dragi novinari

U vreme kada su „Pančevac” i Radio Pančevo (tada nije postojala televizija) pretvoreni iz društvenih u javna preduzeća, 1994. godine, odbornik u ondašnjem sazivu Skupštine opštine Pančevo bio je i Srđan Miković, sadašnji predsednik opštine. Oni koji se dobro sećaju tih događaja pamte i to da se Miković glasno i jasno suprotstavljao nasilničkom uzurpiranju slobode pančevačkih medija od strane tada vladajućeg SPS-a.

Trinaest godina kasnije, na pitanje šta misli o nastojanju političkih stranaka da se mešaju u rad ova dva medija, Srđan Miković odgovara da to pitanje nije u njegovoj nadležnosti.

– Imam privatan stav o tome, ali ne želim da ga saopštim. Mogu samo da kažem da bi u svim upravnim odborima, bez obzira na to koje je preduzeće u pitanju, trebalo da budu stručni i pošteni ljudi, što manje opterećeni partijskom politikom – prokomentarisao je Miković.

Na tribini o odnosu vlasti i medija, predstavnici političkih stranaka koje učestvuju u lokalnoj vlasti su se uporno trudili da dokažu kako oni delegiraju svoje izaslanike u upravljačka tela medija samo zato da bi zaštitili interes osnivača, tj. opštine. Upinjali su se da objasne da političari sami po sebi nisu zlo i da među njima ima i stručnih i dobronamernih ljudi. U nedostatku argumenata optuživali su novinare da su samozaljubljeni i da smatraju da su bogom dani.

U predvečerje demokratije u Pančevu, novinari su pokušali da ih podsete na sve ono za šta su se i sami zalagali dok su bili opozicija. Dokazivali su im da niko nikada nije veću štetu naneo medijima u Pančevu od političara i loših političkih odluka. Ukazivali su im na Zakon o informisanju koji isključuje mogućnost upliva političara u medije, a sve u skladu sa evropskim tendencijama. Bila je to jalova priča, jer vlast želi novinare da drži u čvrstom zagrljaju, ali ne zato što ih voli. To je, uostalom, potvrdila i izjava Branke Munćan iz DSS-a, zamenika predsednika Skupštine opštine Pančevo:„Novinari bi nam bili i mili i dragi da su na izborima pobedili radikali, kao što su nam bili mili i dragi dok smo bili opozicija.”

Izliv vlasti u mozak je teška boljka!